Ubezpieczenie zdrowotne jest jednym z najważniejszych świadczeń, z jakich mogą korzystać zarówno mieszkańcy Niemiec, jak i przyjezdni obywatele innych krajów. Co jednak dzieje się w przypadku utraty zatrudnienia? Czy wszystkim przysługuje ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech bez pracy?
Spis treści
- Jak wygląda system zdrowotny w Niemczech?
- Czy ubezpieczenie dla bezrobotnych jest konieczne?
- Ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech dla bezrobotnych
Jak wygląda system zdrowotny w Niemczech?
Na wstępie warto zaznaczyć, że niemiecki system ubezpieczeń zdrowotnych składa się zarówno z publicznych, jak i prywatnych świadczeń. Państwowe ubezpieczenie (gesetzliche Krankenversicherung) jest uzależnione od zarobków, a w 2024 roku mogą z niego korzystać osoby zarabiające poniżej 62 100 euro, w tym:
- osoby studiujące,
- osoby samozatrudnione,
- osoby na umowie o pracę,
- bezrobotni.
Drugą opcją jest skorzystanie z ubezpieczenia prywatnego (Private Krankenversicherung), na które również mogą zdecydować się osoby nieposiadające zatrudnienia.
Czy ubezpieczenie dla bezrobotnych jest konieczne?
Tak, posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech jest obowiązkowe dla wszystkich osób, które mieszkają na stałe na terenie tego państwa, niezależnie od ich sytuacji zawodowej. Nawet osoby bezrobotne muszą spełnić ten obowiązek. Przepis ten nie dotyczy jedynie osób przebywających tymczasowo w Niemczech (czyli do 3 miesięcy) oraz pracowników delegowanych, którzy są objęci ubezpieczeniem ze swojego ojczystego kraju.
Po przeprowadzce do Niemiec osoba bezrobotna ma trzy miesiące na zawarcie takiego świadczenia z publicznym lub prywatnym podmiotem. W ciągu pierwszego kwartału od przybycia pobyt w Niemczech traktowany jest jako tymczasowy, co oznacza, że nie ma konieczności meldowania się ani posiadania ubezpieczenia dla mieszkańców krajów UE. W tym okresie można posługiwać się Europejską Kartą Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), którą można wyrobić w kraju swojego pochodzenia. Karta ta umożliwia korzystanie z niemieckiego systemu opieki zdrowotnej na zasadach zbliżonych do tych obowiązujących ubezpieczonych obywateli Niemiec. Jednakże, po zakończeniu okresu tymczasowego, nawet osoba bezrobotna musi posiadać ubezpieczenie zdrowotne.
Ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech dla bezrobotnych
Kto może skorzystać z państwowych świadczeń, w tym otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych, znanego jako Arbeitslosengeld? Polacy pracujący w Niemczech, mają prawo do pobierania takiego wsparcia nawet przez 12 miesięcy, pod warunkiem że wcześniej byli ubezpieczeni publicznie przez co najmniej 24 miesiące i nie przekroczyli 50 roku życia. W takiej sytuacji pozostają ubezpieczeni w tej samej kasie chorych przez maksymalnie rok.
Dla tych, którzy byli ubezpieczeni państwowo przez krótszy czas, okres otrzymywania zasiłku jest proporcjonalnie krótszy i wynosi połowę czasu, przez który płacili składki. Na przykład, jeśli dana osoba płaciła składki przez 8 miesięcy, ma prawo pobierać Arbeitslosengeld przez 4 miesiące. W tym czasie koszty ubezpieczenia zdrowotnego są pokrywane przez Federalny Urząd Pracy (Bundesagentur für Arbeit).
A co z pracownikami, którzy nie byli ubezpieczeni państwowo podczas pracy? Obowiązują ich nieco inne warunki przyznawania zasiłku za ubezpieczenie zdrowotne. Osoby poniżej 55 roku życia, które stały się bezrobotne i otrzymują zasiłek, muszą ubezpieczyć się państwowo, chyba że przez minimum 5 lat były ubezpieczone prywatnie. W takim przypadku mają one wybór między korzystaniem z usług prywatnego podmiotu a przejściem na państwowe ubezpieczenie zdrowotne. Z kolei pracownicy, którzy osiągnęli już 55 rok życia muszą wybrać ubezpieczenie prywatne, gdyż nie przysługują im świadczenia publiczne.
Jak zadbać o ubezpieczenie w Niemczech bez pracy? Polacy ubezpieczeni w ojczyźnie mogą zarejestrować się jako bezrobotni poszukujący pracy w Niemczech i korzystać z usług oferowanych przez tamtejsze ubezpieczenie zdrowotne. Konieczne jest wypełnienie formularza europejskiego S1, który umożliwi dostęp do niemieckich świadczeń przy jednoczesnym opłacaniu składek w polskim ZUS-ie.
Versicherungskaufmann – dyrektor spółki. ComVers – brokerzy ubezpieczeniowi z siedzibą w Hamburgu.
