Niezależnie od tego, do jakiego kraju wyjeżdżasz w celach zarobkowych oraz w jakim trybie — czy to praca stała, tymczasowa, czy może tylko delegacja na jakiś okres czasu, musisz posiadać odpowiednie dokumenty. Mowa tutaj o dokumentach, które potwierdzają odprowadzanie składek ubezpieczenia społecznego w danym, konkretnym państwie. W przypadku Niemiec mamy do czynienia z zaświadczeniem A1, które jest potwierdzeniem, że pracownik objęty jest system ubezpieczeń społecznych w swoim kraju macierzystym — w tym przypadku w Polsce. Kto powinien starać się o taki dokument? Jak go uzyskać? Na te wszystkie pytania odpowiemy w poniższym artykule. Spis treści
Spis treści
Czym jest zaświadczenie A1?
Tak, jak już wspomnieliśmy, zaświadczenie A1 to oficjalny dokument, który potwierdza, że osoba pracująca za granicą, wciąż podlega polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych. W kontekście Niemiec oznacza to, że osoba delegowana do pracy na terenie tego kraju nadal opłaca składki ubezpieczeniowe w Polsce, zamiast podlegać niemieckiemu systemowi ubezpieczeń społecznych. Należy pamiętać, że dokument A1 ma na celu zapewnienie spójności ubezpieczeniowej i unikanie podwójnych opłat składkowych. Brak tego zaświadczenia (w przypadku osób, które nie odprowadzają składek w żadnym innym kraju Unii Europejskiej) niestety może skutkować nałożeniem wysokich kar pieniężnych oraz innymi konsekwencjami prawnymi.
Kto może złożyć formularz A1?
Wniosek o zaświadczenie A1 w Niemczech może złożyć zarówno pracownik, jak i jego pracodawca oraz osoba samozatrudniona. Taki dokument powinny uzyskać wszystkie osoby, które:
- zostają oddelegowane do pracy w Niemczech przez swojego polskiego pracodawcę.
- prowadzą działalność gospodarczą w Polsce, ale tymczasowo wykonują zlecenia w Niemczech.
- są samozatrudnione i świadczą usługi na terenie Niemiec na podstawie działalności zarejestrowanej w Polsce.
Jak uzyskać zaświadczenie A1 w Niemczech?
Przejdźmy zatem do sedna. Jak złożyć i uzyskać dokument A1? Proces ten nie jest skomplikowany, jednak wymaga spełnienia pewnych formalności. Jakich? Przedstawiamy je poniżej:
1. Złożenie wniosku o zaświadczenie A1
Wniosek o zaświadczenie A1 można złożyć za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych – PUE ZUS. Na początku należy dokonać rejestracji, a następnie wypełnić formularz wniosku A1, w którym konieczne jest podanie odpowiednich danych na temat pracownika, pracodawcy czy osoby samozatrudnionej. Pamiętaj! Wszystkie dane na formularzu muszą być prawdziwe, dokładne, aktualne i spójne. Dzięki temu unikniesz niechcianych opóźnień w procesie wydawania dokumentu. Na sam koniec musisz jeszcze dołączyć wymagane dokumenty, które potwierdzą prowadzenie własnej działalności bądź też oddelegowanie. Mogą to być dokumenty tj.: umowa o pracę, czy zaświadczenie o oddelegowaniu.
2. Oczekiwanie na decyzję
Po złożeniu wniosku ZUS weryfikuje dokumenty i podejmuje decyzję o wydaniu zaświadczenia. Zazwyczaj trwa to od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od liczby wniosków i kompletności dokumentów — jednak najczęściej jest to okres około 30 dni. Ważne jest, aby dokumenty były złożone poprawnie, wówczas można uniknąć opóźnień.
3. Otrzymanie zaświadczenia A1
Zaświadczenie A1 jest wydawane w formie papierowej i powinno być przekazane pracownikowi przed jego wyjazdem do Niemiec. Pracownik powinien mieć ten dokument przy sobie przez cały okres pracy za granicą, ponieważ może być poproszony o jego okazanie przez niemieckie służby kontrolne.
Jeśli potrzebujesz więcej informacji odnośnie ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech bądź też innych ubezpieczeń? Śmiało — skontaktuj się z nami! Chętnie odpowiemy na wszystkie nurtujące Cię pytania i wątpliwości.

Versicherungskaufmann – dyrektor spółki. ComVers – brokerzy ubezpieczeniowi z siedzibą w Hamburgu.