Każda osoba mieszkająca w Niemczech – niezależnie od obywatelstwa – zobowiązana jest do posiadania ważnego ubezpieczenia zdrowotnego. Niestety, w praktyce zdarzają się sytuacje, w których składki nie są opłacane regularnie, co z kolei skutkuje powstaniem zaległości. Najczęściej takie nieopłacone składki pojawiają się w dwóch sytuacjach: gdy dana osoba była ubezpieczona, ale w którymś momencie przestała opłacać składki lub gdy nigdy do takiego ubezpieczenia zdrowotego nie przystąpiła. Jakie mogą być konsekwencje niepłacenia składek? Tego dowiesz się z poniższego artykułu.
Spis treści:
- Obowiązek posiadania ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech
- Konsekwencje niepłacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech
- Czy można umorzyć zaległe składki?
- Jak uniknąć problemów z zaległym ubezpieczeniem zdrowotnym w Niemczech?
Obowiązek posiadania ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech
Ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech (Krankenversicherung) jest obowiązkowe od 2009 roku. Każda osoba zamieszkująca na stałe na terenie kraju musi być objęta ubezpieczeniem – publicznym (gesetzliche Krankenversicherung) lub prywatnym (private Krankenversicherung). Obowiązek ten dotyczy zarówno pracowników, jak i osób samozatrudnionych, studentów, bezrobotnych czy emerytów.
Brak aktywnego ubezpieczenia zdrowotnego lub zaprzestanie opłacania składek skutkuje narastającymi zaległościami, które mogą w przyszłości przysporzyć wielu problemów zarówno finansowych, jak i prawnych.
Konsekwencje niepłacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech
1. Naliczenie zaległych składek z odsetkami
Najbardziej oczywistą konsekwencją są finansowe obciążenia. Ubezpieczyciel (kasa chorych) nalicza zaległe składki za cały okres, w którym osoba była nieubezpieczona, zakładając, że powinna być ubezpieczona przez cały czas. Do tego dochodzą odsetki i opłaty administracyjne. W przypadku osób korzystających z publicznego systemu ubezpieczeń zdrowotnych miesięczna kara finansowa może wynosić nawet do 1100 euro.
2. Brak pełnego dostępu do świadczeń zdrowotnych
Osoby, które mają zaległe ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech, często nie mają pełnego dostępu do usług medycznych. Choć w nagłych przypadkach — takich jak ostre choroby i nagły ból bądź ciąża i macierzyństwo — pomoc jest udzielana, to inne świadczenia niestety ulegają zawieszeniu.
3. Problemy przy staraniu się o legalizację pobytu lub pracę
Zaległe ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech może również wpłynąć negatywnie na procedury urzędowe. W niektórych przypadkach urzędy imigracyjne lub urzędy pracy mogą wymagać przedstawienia aktualnego potwierdzenia ubezpieczenia zdrowotnego. Brak takiego dokumentu lub zaległości mogą skutkować odrzuceniem wniosku.
Czy można umorzyć zaległe składki?
Jeśli już doszło do zaległości, pojawia się pytanie: Czy można coś z tym zrobić i umorzyć nieopłacone składki? Odpowiedź brzmi: tak, można, choć należy pamiętać, że konieczność umorzenia musi zostać odpowiednio uzasadniona.
Najczęściej niemiecka kasa chorych umarza zadłużenie w sytuacji kiedy dana osoba wymeldowała się z miejsca zamieszkania na terenie Niemiec i przeprowadziła się na stałe poza granice kraju. Głównie dotyczy to tych osób, które pomimo wyprowadzki, nie wyrejestrowały się z kasy chorych, a nie korzystają już ze świadczeń. Wówczas należy jak najszybciej złożyć wypowiedzenie ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech.
Pamiętaj! Osoby powracające do systemu publicznego ubezpieczenia mogą zostać objęte specjalną stawką miesięczną, która pozwala stopniowo spłacać zaległości — bez nadmiernego obciążenia domowego budżetu.
Jak uniknąć problemów z zaległym ubezpieczeniem zdrowotnym w Niemczech?
- Nie zwlekaj z rejestracją ubezpieczenia – jeśli zmieniłeś pracę, status pobytu lub powróciłeś do Niemiec po przerwie, jak najszybciej skontaktuj się z odpowiednią kasą chorych. Możesz przystąpić do prywatnej kasy chorych (PKV) bądź dołączyć do ustawowego ubezpieczenia (GKV).
- Zawsze informuj ubezpieczyciela o zmianie sytuacji życiowej – np. przeprowadzce, zakończeniu pracy, rozpoczęciu studiów.
Sprawdzaj swoją dokumentację – upewnij się, że nie masz nieuregulowanych składek z poprzednich miesięcy.

Versicherungskaufmann – dyrektor spółki. ComVers – brokerzy ubezpieczeniowi z siedzibą w Hamburgu.